Onlar ve Biz - 2 (Subcommandante Marcos)

Bu serbest çeviride, Subcommandante Marcos'un yazdığı Ocak 2013'te yayınlanan Ellos y Nosotros başlıklı bildirinin Kristin Bricker tarafından yapılmış 22 Ocak'ta yayınlanan İngilizce çevirisi Them and Us temel alınmıştır.

II – Hemen hemen iki sayfada makine

Satıcı diyor ki;

“Şaşırtıcı, gerçekten ‘harika’, demek anlıyorsun beni. O, 'Neoliberal küreselleşmenin 6.6.6 sürümü' diye adlandırılsa da, biz ona 'barbar' ya da 'canavar' demeyi daha doğru  buluyoruz. Haklısın, agresif bir lakap, girişken, fazla hrrr. Evet, bunu ‘Bir kabusu nasıl satarsınız’ isimli bir kişisel gelişim kursunda öğrendim… Fakat, haydi makineye geri dönelim. İşleyişi çok basit: Kendine yeter (ya da kimi zaman denildiği üzere, “sürdürülebilir”). Evet, had safhada kar üretir... Ne? Bu karların bir kısmını açlığı, işsizliği, cehaleti azaltmaya mı yatırır? Ama bu yoksunluklar tam da bu yavrunun işlemesine yarar! Buna ne diyorsun? Çalışmak için ihtiyaç duyduğu yakıtı, yani sefaleti ve işsizliği, kendisi üreten bir makine!

Tabii ki matah da üretir, ama sadece bunu üretmez. Bak: Diyelim ki, tamamen faydasız bir şey üretildi. Öyle ki hiç kimsenin bu şeye ihtiyacı yok, bu şeyin bir pazarı yok. Pekala, bu cevher sadece faydasız şeyler üretmekle kalmaz, içinde bu faydasız şeyin temel bir ihtiyaca dönüştürüldüğü bir pazar da yaratır.

Krizler mi? Hay hay. Tam buradaki düğmeye basman yeterli… Hayır, ona değil, o ‘boşaltma’ düğmesi… Diğerine… Hah tamam, bas o düğmeye ve ta-da! İşte ihtiyacın olan kriz, her şey tam orada; milyonlarca işsizinle, su millerinle, finansal spekülasyonlarınla, kuraklıklarınla, kıtlığınla, ormansızlaştırmanla, savaşlarınla, dini kıyametlerinle, ulu kurtarıcılarınla, (ulu kurtarıcılara uymayanlar için) hapishanelerinle ve mezarlıklarınla, vergi cennetlerinle, fon müziği ve koreografi eşliğindeki yardım projelerinle… Öyle ya, bir parça sadaka her zaman iyi görünür.

Ama hepsi bu değil, izin ver sana bu demoyu göstereyim. Makineyi ‘yıkım / nüfusun azaltımı - tekrar inşa / yeniden yapılandırma’ moduna getirirsen, mucizeler yaratır. Mesela bak: Şu ormanları görüyor musun? Yoo, o yerli insanlar hakkında endişelenme… Evet, onlar Mapuçeler; ama Yakuiler, Mayolar, Nahualar, Purepeçalar, Mayalar, Guvaraniler, Aymaralar, Kueçuyalar da olabilirlerdi. Tamam, 'oynat' düğmesine bas ve ormanların ortadan kayboluşunu seyret (ve yerli halkı gözle, ama onları kimse dikkate almaz), şimdi nasıl her şeyin bir çöplüğe dönüştüğünü seyret, bekle… Burada makineler geliyor, vee işte! Hep hayalini kurduğun golf sahan artık orada, özel otoparkı ve yapılarıyla. Ahh, harika, değil mi?

Hem de son yazılımıyla gelir. Buraya, ‘filtrele’ yazan yere tıkla; ve televizyonun, radyon, gazeten, dergin, Facebook, Twitter, YouTube hesapların sadece ilahileri göstersin, sen ve sahip oldukların için dua etsin. Evet, ara sıra şu ismi meçhul, kirli, çirkin, kötü, kaba proleterlerin karışmaya çalıştıkları her türlü eleştiriyi, yazıyı, görüntüyü, gürültüyü, her kötü etkiyi ortadan kaldırıverir.

(Aslında sadece tek bir tıklamayla onu otomatik pilota bağlayabilirsin, ama yine de) zeminde bir manivela kolu var; bir helikopter pisti var; bazen yer kalmadığından uçak bileti bulamazsın, ama bir sonra kalkan uzay mekiğinde bir yer mutlaka var; aşırı abartılı kocaman seçkin alış-veriş merkezleri; bir golf sahası; bir minibar; bir yat kulübü; çerçevelenmiş bir Harvard diploması; bir yazlık ev; bir buz pateni pisti… Evet, biliyorum, modern Sol ve onun kıvrak zekası olmasa ne yapardık? Ahh, ve bu cevherle, dünyanın herhangi bir kısmı ile eş zamanlı olarak ‘gerçek zaman’da bulunabilirsin, sanki sana özel evrensel bir ATM'ye sahipmişsin gibi.

Hmm… Evet, makine; ‘V.I.P.’nin cennetteki yerini garantiye alan bir papa bildirisini de içermekte. Evet, oysa biz zaten ölümsüzlük üzerine çalışıyoruz, farkındayım. Yine de bu sırada, bir düzenek kurabiliriz (tabii, ek bir ücret karşılığında, ama eminim bu senin gibi biri için bir sorun olmaz): bir sığınak! Haklısın, o vahşilerin ‘Toprak, onu işleyene aittir’ diyerek nasıl kendilerine ait olanı talep etme hakları olduğunu düşündüklerinin farkındasın. Aa, ama endişelenecek bir şey yok. Kurallarımız, politik partilerimiz, yeni dinlerimiz, ‘reality show’larımız bu yüzden var. Ama, tabii ki bu bir varsayım, ya bir zaman gelir ve bunlar işlevlerini yerine getiremezse? Tabii ki, söz konusu güvenlik olduğunda hiçbir masraftan kaçınmamalı. Hay hay, şurayı da işaretleyeyim: 'Sığınağı Ekle'.

Makine; televizyon ve radyo üzerine birer inceleme ve editörün kontrol panelini de içermekte. Hayır, yanlış anlamayın. Bu incelemeler; televizyon izlemek, radyo dinlemek ya da gazete ve dergileri okumak için değil, ahmaklar için. Makineyi işleten insanlar için bilgi ve eğlence üretir bu incelemeler. Zekice, değil mi?

Ne? Aa… Tamam… Evet… Korkarım ki o sorun uzmanlarımızca çözülmemiş. Evet, eğer ham maddeler, yani bayağı kitleler ayaklanırsa, hiçbir şey yapılamaz. Haklısınız, 'sığınak' bu durumda işlevsiz kalır. Ama karamsar olmamalı; sadece o günün... ya da gecenin... çoook çok uzak olduğunu akılda tutmalı. Evet, bir kişisel gelişim kursunda öğrenmiştim bu 'yeni çağ' iyimserliğini de.  Ha? Ne? Kovuldum mu?”

(devam edecek…)

Her dünyanın her köşesinden.

Subcommandante Marcos,

Yerküre Gezegeni,

Ocak 2013.

*   *   *

Çevirmen Kristin Bricker'in notu:

“Farzetmek” kelimesinin İspanyolca’sını (supuesto) kullanmak yerine, Marcos (satıcının ağzından konuştuğu sırada) “fitil”in  İspanyolca’sını (supositorio) kullanıyor. Marcos’un kelimelerle oynayarak satıcıyla bu dalga geçişi, İngilizce’de şu deyişle açıklanabilir: “Farzettiğinde, hem beni hem seni salak yerine koyuyorsun.”

*   *   *

 Not: Bu metne eşlik eden videolar:

a. Fuck Tha Posse

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=8SQpb39fUV4
El Fin de los Días [Günlerin Sonu] (Dr. Loncho, Oscar A Secas ve Hazhe)

20 Minutos Mixtape Vol. 1

b. Regarding the Mapuche People’s struggle:

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=6wvVB-gcKM0